حجت‌الاسلام والمسلمین عیسی عیسی‌زاده، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن طی یادداشتی نوشت: مهر و محبت، لازمه زندگی خانوادگی است: «جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً»؛ بر این اساس، زندگی با نشاط و توأم با آرامش و آسایش، در پرتو محبت، رأفت و مهربانی اعضای خانواده و به‌ویژه همسران نسبت به همدیگر به‌وجود می‌آید؛ چنان که درباره رسول‌خدا(ص) چنین نقل شده است: «کانَ رَسُولُ اللَّهِ اَرْحَمَ النَّاسِ بِالنِّساءِ وَ الصِّبْیانِ؛ رسول‌ خدا(ص) مهربان‌ترین مردم نسبت به زنان و کودکان بود.» کمبود محبت در خانه، چه میان همسران یا میان والدین و فرزندان، سبب فروپاشی نظام خانواده می‌شود.

خانواده بی‌محبت و عاری از رأفت و مهربانی، افراد ناسالم و پرخاشگر و افرادی دارای بیماری روحی و روانی به جامعه تحویل می‌دهد که قادر به پیشرفت و تعالی روحی و معنوی و حتی پیشرفت مادی نخواهند بود.

یکی از مهم‌ترین جلو‌‌ه‌های محبت و تکریم در زندگی، جلوه‌های زبانی و گفتاری است. به زبان آوردن عشق، دوستی و محبت، به گفت‌وگو نشستن و مشورت کردن، تأثیر بسزایی در جلب اعتماد همسر دارد و سبب برطرف شدن مشکلات زندگی می‌شود. مرد باید محبت خود را به زبان بیاورد؛ چنان که رسول‌ خدا(ص) فرموده است: «قَوْلُ الرَّجُلِ لِلْمَرْأَةِ إِنِّي أُحِبُّكِ لَا يَذْهَبُ مِنْ قَلْبِهَا اَبَداً؛ اگر مرد به همسرش بگوید تو را دوست دارم، اثر این کلام محبت‌آمیز هیچ‌گاه از قلب او بیرون نمی‌رود.»

امام حسین(ع) حضرت رباب را بسیار دوست می‌داشت و در اظهار این دوستی هیچ تقیه‌ای نداشت. این ویژگی خاص ایشان و از روحیات شخصی‌شان بود. آنچه در منابع از شعر امام حسین(ع) در این باره نقل شده، بسیار مشهور است: «به جان تو سوگند، من خانه‌ای را دوست دارم که رباب در آن باشد. او را دوست دارم و تمامی اموالم را در این راه می‌بخشم و برای ملامتگرم حاضر به پذیرش عتاب نیستم.»

نمایش محبت بین اعضای خانواده در عاشورا

نمایش محبت بین افراد خانواده در واقعه عاشورا به وضوح قابل درک است، به قدری این محبت عمیق است که بعد از آن همه حوادث تلخ و پاره شدن گلوی شش ماهه‌اش خانم رباب برای امام حسین(ع) از ارتباطات عمیق خودشان شعر می‌گوید که در این شعر امام حسین(ع) را مانند کوهی که منبع آرامش و امنیت او بوده است معرفی می‌کند. امام حسین(ع) امام است و رسالتش هدایت مردم است امام چنان حواسش به نیازهای همسرش و پرکردن او از محبت و امنیت است که بعد از شهادت ایشان هم همسرش برایش شعر می‌گوید، این‌ها نشان‌های عملی ما هستند.

همسر شهید مطهری، درباره محبت استاد می‌گوید: به آسایش و راحتی من و بچه‌ها اهمیت می‌دادند و آنقدر صمیمی و نزدیک بودند که نمی‌توانستند رنج مرا تحمل کنند. همیشه همان مهر و محبت روزهای اول زندگی بین ما برقرار بود. یادم هست یک بار برای دیدن دخترم به اصفهان رفته بودم و بعد از چند روز با یکی از دوستان به تهران برگشتم. نزدیک سحر بود که به خانه رسیدیم.‌ وقتی وارد شدیم، دیدم همه بچه‌ها خوابند؛ ولی آقا بیدار است. چای را حاضر کرده،‌ میوه و شیرینی چیده‌اند و منتظر من بودند. دوستم از دیدن این منظره متعجب شد و گفت: همه روحانیون اینقدر خوبند؟

محبت به فرزندان امری درونی است که خداوند آن را در دل والدین به ودیعه نهاده است، اما آنچه در این میان آثار تربیتی در پی دارد، ابراز محبت است. امام حسین(ع) به‌عنوان یک الگوی تربیتی مطمئن و کامل، ‌محبت به فرزندان را از نیازهای ضروری آنان می‌دانستند و ‌در قالب‌های گوناگون به ابراز آن می‌پرداختند.

گاه با در آغوش گرفتن و به سینه چسباندن خردسالان، ‌زمانی با بوسیدن آنان و گاه با به زبان آوردن کلمات شیرین و محبت‌آمیز. عبیدالله بن عتبه نیز می‌گوید: «نزد امام حسین(ع) بودم که فرزندش وارد شد. امام حسین(ع)، امام سجاد(ع) را صدا زد و او را در آغوش گرفت و به سینه چسبانید و میان دو چشمش را بوسید. سپس فرمود: پدرم به فدایت باد! چقدر خوش‌بو و زیبایی» به امام عرضه داشتند گویی مدت زیادی است از فرزند خود دور بودید. امام فرمود اتفاقاً تازه از منزل بیرون آمدم منتها ما اهل‌ بیت(ع) نسبت به خانواده خود مهربانیم.

توجه امام حسین(ع) به زیبایی‌دوستی همسر

امام حسین(ع) به خواست، علاقه و حس زیبایی دوستی همسرشان توجه خاصی می‌کردند و برخی اوقات به همین دلیل با انتقادات اصحاب و دوستان خود روبه‌رو می‌شدند ولی به خواست طبیعی و مشروع همسر خویش احترام می‌گذاشتند. جابر از امام باقر(ع) نقل می‌کند: «عده‌ای بر امام حسین(ع) وارد شدند، ناگاه فرش‌های گران قیمت و پشتی‌های فاخر و زیبا را در منزل آن حضرت(ع) مشاهده کردند. عرض کردند: ای فرزند رسول خدا، ما در منزل شما وسایل و چیزهایی مشاهده می‌کنیم که ناخوشایند ماست. وجود این وسایل در منزل شما را مناسب نمی‌دانیم. حضرت فرمود: «إنّا نَتَزَوّجُ النِّساءَ فَنُعطیهِنَّ مُهُورَهُنَّ فَیَشتَرینَ بِها ما شِئنَ، لَیسَ لَنا فیهِ شی ءٌ؛ از ازدواج، مهریه زنان را پرداخت می‌کنیم و آنها هر چه دوست داشتند، برای خود خریداری می‌کنند. هیچ یک از وسایلی که مشاهده کردید، از آنِ ما نیست.»

سیره امام این تأکید را دارد که از نظر اقتصادی زن خانواده می‌تواند به آنچه که خواسته‌اش است دست پیدا کند و حتی یکی از ایشان برای فرزندانشان زیورآلات تهیه می‌کنند که یکی از روایات دردناک واقعه عاشورا هم همین است که گوشواره از گوش حضرت رقیه(س) کشیدند، این یعنی امام به نیازهای زیبایی زنان و دخترانش اهمیت داده و حتی اگر خودش به عنوان امام ساده‌زیست بودند اما برای نیازهای افراد خانواده‌اش اهمیت قائل می‌شوند.

در روایت دیگر نقل شده که از امام صادق(ع) سؤال شد: آیا خرید جواهرات برای زینت بچه‌ها درست است؟ حضرت فرمود: علی بن الحسین(ع) برای بچه‌ها و همسرانش زیورآلات از نوع طلا و نقره تهیه می‌کرد و آنها را با آن زیورها می‌آراست. از این روایات و نظایر آن، به خوبی استفاده می‌شود که امام حسین(ع) و سائر ائمه اطهار(ع) به حس زیبایی‌دوستی همسر و فرزندان خود احترام می‌گذاشتند و امکانات لازم را در حد متعارف آن زمان، برای آنها فراهم می‌کردند.

منبع: خبرگزاری ایکنا