چرا نام امام علي‌(عليه السلام) در قرآن نيامده است‌؟

پدیدآورمختار اصلانی

نشریهحکومت اسلامی

تاریخ انتشار1388/10/13

منبع مقاله

share 1049 بازدید
چرا نام امام علي‌(عليه السلام) در قرآن نيامده است‌؟

مختار اصلاني‌

1ـ قرآن به دليل كلّي‌گويي و براي پرهيز از تحريف شدن آن به دست دشمنان امام‌علي‌(عليه السلام) ، از آوردن صريح نام او خودداري كرده است‌، ولي براساس نظر بيش‌تر علمايشيعه و سني‌، نزديك به صد آيه در شأن و مقام و منزلت امام علي‌(عليه السلام) نازل شده است‌.
قرآن به‌عنوان پيام هدايت الهي براي انسان‌ها، همه‌ي زير ساخت‌هاي زندگي مادّي ومعنوي آدمي را دربرمي‌گيرد. اين كتاب جامع به همه‌ي قلمروهاي زندگي مادّي ومعنوي‌، فردي‌، اجتماعي‌، اخلاقي‌، دنيوي و اخروي توجّه كرده است‌. به‌طور طبيعي‌،همه‌ي اين مطالب را نمي‌توان در يك كتاب و به صورت تفصيلي بيان كرد، بلكه ناگزيرمي‌بايست اصول كلّي و محوري و راه‌گشا به‌عنوان متن تغيرناپذير آورده شود. تفصيل‌شاخه‌هاي فرعي آن نيز بر عهده‌ي پيامبران و جانشينان راستين او و عقل و درايت مردم‌هدايت شده‌، واگذار مي‌گردد.([1])
پس چون بناي قرآن بر بيان كليات است‌، در همه‌ي مسايل حتّي درباره‌ي خود قرآن وخداوند نيز به جزئيات آن نمي‌پردازد. هم‌چنين درباره‌ي نبوت و رسالت‌، به‌طور سربسته‌و بدون وارد شدن به جزئيات آن‌، به مطالبي اشاره مي‌كند. حتي از ميان انبوه مسايل‌اخلاقي و اجتماعي‌، تنها به امور مهم‌ّ آن پرداخته است‌. در مسأله‌ي امامت نيز كه قرآن‌،اهميت ويژه‌اي براي آن قايل بوده و آن را آخرين مرحله‌ي سير تكاملي انسان شمرده‌است‌، به صورت كلّي‌، سخن مي‌گويد.
2ـ يكي از بزرگ‌ترين عيب‌هايي كه بر كتاب‌هاي مقدس «تورات‌» و «انجيل‌» واردشده و آن‌ها را از حجيت و اعتبار انداخته‌، تحريف شدن اين كتاب‌هاست‌. از آن‌جا كه‌امام علي‌(عليه السلام) در طول تاريخ‌، دشمنان بسياري داشت‌، به يقين‌، اگر نام او در قرآن مي‌آمد،دشمنان ولايت و امامت به تحريف قرآن‌، دست مي‌يازيدند. در اين صورت‌، قرآن نيزمانند كتاب‌هاي ديگر از حجيت و اعتبار مي‌افتاد. گفتني است اين احتمال از آن‌جا قوّت‌مي‌گيرد كه در تاريخ اسلام‌، رويدادهاي فراواني در حضور عموم رخ داده‌، ولي بعدهادرباره‌ي آن اختلاف پديد آمده است‌. براي نمونه‌، جريان غدير خم در حضور چندين‌هزارنفر به وقوع پيوست‌، ولي بعدها همين مردم بر آن خدشه وارد كردند. همين افرادبودند كه سخنان صريح پيامبر(صلي الله عليه وآله وسلم) را درباره‌ي ولايت امام علي‌(عليه السلام) تأويل و توجيه كردندو فدك را از دست فرزندان پيامبر درآوردند. چنين افرادي براي رسيدن به هدف خود وحذف نام امام علي‌(عليه السلام) حاضر مي‌شدند به هركاري حتّي تحريف قرآن دست زنند. البته‌خداوند وعده فرموده است كه قرآن را حفظ كند: «انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون‌».يكي از راه‌هاي حفظ قرآن نيز نياوردن برخي جزئيات حساسيت‌برانگيز است‌.
3ـ با اين‌كه نام امام علي‌(عليه السلام) به صراحت در قرآن نيامده‌، ولي به اعتراف همه‌ي علماي‌شيعه و سني‌، بيش از صد آيه در شأن و فضايل امام علي‌(عليه السلام) نازل شده است كه بيش‌ترآن‌ها از محكّمات هستند. در پايان‌، يادآوري مي‌گردد كه بر اساس حديث معروف ثقلين‌،قرآن و اهل‌بيت‌: هميشه همراه يكديگر بوده و جدايي ناپذيرند.([2]) جويندگان حقايق‌قرآن بايد به دامان علي و اولاد او دست بزنند. بنابراين‌، هرچند نام امام علي‌(عليه السلام) در قرآن‌نيامده‌، ولي او عضو برجسته و جدايي‌ناپذير و عدل قرآن يعني اهل‌بيت‌: و عترت‌پيامبر(صلي الله عليه وآله وسلم) است‌.

پاورقی ها

[1]. علوم قرآن‌، سعيدي روشن‌، ص 226.
[2]. صحيح مسلم‌، ج 4، ص 1873.

مقالات مشابه

نقش سیاق در تفسیر آیة تبلیغ

نام نشریهسراج منیر

نام نویسندهعباس اسماعیلی‌زاده, محبوبه غلامی

بررسي تطبيقي آيه ولايت در تفاسير فريقين

نام نشریهمطالعات تفسیری

نام نویسندهابراهیم کلانتری, محمدرضا عبدالله‌پور

مؤلفه‌های معناشناسی واژگان قرآن در شیوه تبیینی امام علی(ع)

نام نشریهمطالعات قرآنی

نام نویسندهحسین خاکپور, مهرناز گلی, فاطمه اثنی‌عشری, سمیرا دهقان

نگاهی به سیمای امام علی (ع) در قرآن

نام نشریهعیون

نام نویسندهمحمد صادق طالبی, مهناز موسوی, فاطمه ابراهیمی زرندی

نقد شبهۀ ولایت‌نداشتن حضرت علی (ع) در زمان حیات رسول اکرم (ص) در آیۀ ولایت

نام نشریهشیعه‌پژوهی

نام نویسندهمحمدحسن محمدی مظفر, محمدامین مومنی, رقیه یوسفی

آیه مباهله و امامت علی علیه السلام

نام نشریهپژوهش‌های ادیانی

نام نویسندهزهرا امرایی, محمدجواد رضایی ره

بررسی تطبیقی تفسیر مهم‌ترین آیات ناظر بر ولایت امام علی(ع) از منظر فریقین

نام نشریهمطالعات ترجمه قرآن و حدیث

نام نویسندهاصغر طهماسبی بلداجی, علیرضا طبیبی, محمد تیموری