1398/11/06
حجت الاسلام یوسفی مقدم رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن بیان کرد:
ضرورت تبیین اهداف و آداب مقاومت از نظر قرآن
رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در نشست علمی «درآمدی بر مقاومت رسانهای در قرآن کریم» با تأکید بر ضرورت تبیین اهداف و آداب مقاومت در قرآن از سوی رسانهها، اظهار کرد: اصطلاح مقاومت به تصریح در قرآن نیامده، ولی منتزع از آیات شریفه قرآن است.
به گزارش پرتال جامع علوم و معارف قرآن به نقل از ایکنا؛ نشست علمی «درآمدی بر مقاومت رسانهای در قرآن کریم» عصر شنبه، ۵ بهمنماه با سخنرانی حجتالاسلام محمدعلی میرزایی، عضو هیئت علمی جامعهالمصطفی(ص) العالمیه، حجتالاسلام یوسفیمقدم، رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن و سیدمحمدجواد شوشتری، مدیرعامل ایکنا برگزار شد.
حجتالاسلام یوسفیمقدم به عنوان دومین سخنران این نشست به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: بر اساس تعریفی که در نظر حقیر است، اصطلاح مقاومت در قرآن کریم به صورت مصرح بیان نشده است. تعریفی که ما از مقاومت داریم، یعنی پایداری و ایستادگی یک ملت بر اساس برنامهها و طرحهای پیشبرنده و اقدامات اساسی یک ملت در برابر اقدامات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دشمن؛ ولی در خصوص تعریفی که از مقاومت ارائه میدهیم، مطالب زیادی در قرآن کریم وجود دارد؛ مثلاً آیه شریفه ۲۵۰ سوره بقره میفرماید: «رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ؛ پروردگارا بر [دلهاى] ما شكيبايى فرو ريز و گامهاى ما را استوار دار و ما را بر گروه كافران پيروز فرما». این آیه بیانگر مفهومی از مقاومت و صبوری و استقامت در مسیر انتخابشده است.
وی افزود: همچنین آیه ۳۰ سوره فصلت میفرماید: «إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ؛ در حقيقت كسانى كه گفتند پروردگار ما خداست، سپس ايستادگى كردند، فرشتگان بر آنان فرود مىآيند [و مىگويند] هان بيم مداريد و غمين مباشيد و به بهشتى كه وعده يافته بوديد، شاد باشيد». ذیل این آیه به دستاوردهای مقاومت اشاره دارد که همان آرامش و آسایش ملت است. آیه شریفه دیگری میفرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد، صبر كنيد و ايستادگى ورزيد و مرزها را نگهبانى كنيد و از خدا پروا نماييد، اميد است كه رستگار شويد» (آل عمران: ۲۰۰).
رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن ادامه داد: این آیه بیانگر چهار امر در حوزه مقاومت است. «اصبروا» به معنای صبر فردی است، «صابروا» به معنای صبر اجتماعی در برابر مشکلات و سختیهاست، «رابطوا» به معنای استحکام سازمانی یک جامعه و امت اسلامی است، در پایان هم سفارش به تقواست. این یکی از آیات شریفهای است که فرآیند حرکت صحیح در جهت مقاومت یعنی چگونگی مقاومت را به خوبی برای ما تبیین میکند. بنابراین اصطلاح مقاومت به نحو تصریح در قرآن نیست، ولی منتزع از آیات شریفه قرآن است.
وی تصریح کرد: در بحث رسانه و مقاومت باید تعریفمان از مقاومت را روشن کنیم. اگر تعریف جامع و کاملی از مقاومت داشته باشیم، موضعگیری رسانهای ما هم قطعاً بر اساس آن تعریف شکل خواهد گرفت. لذا پیشنهاد بنده این است که در تبیین مقاومت، به دنبال یک تعریف عام برویم و بر همین اساس، از مسئله مقاومت تعریف جامعی ارائه دهیم. در این زمینه مباحث مقاومت سیاسی، مقاومت فرهنگی و مقاومت اقتصادی قابل طرح است که هر کدام از آنها ابعاد گوناگونی دارد. بر اساس این تعریف جامع، موضعگیری و تعریف رسانهای در حوزه مقاومت نیز معنای خودش را پیدا میکند.
یوسفی مقدم ادامه داد: یکی دیگر از مسائلی که در حوزه مقاومت به آن نیاز است، شناخت اهداف مقاومت است. اگر در شناخت اهداف مقاومت مسیر درستی را طی نکنیم، ممکن است این ذهنیت برای مخاطبان به وجود بیاید که خود داعش هم از مقاومت صحبت میکند. اما در بحث مقاومت، ما باید به کجا برسیم؟ بر این اساس، باید تمایز ما از جریانات امروز مثل داعش و جریانات تکفیری روشن شود. طبیعی است در مسئله مقاومت، عدالت اسلامی و حفظ عزت ملی یکی از اهداف مهم است. حفظ تمامیت ارضی کشور از اهداف مهم مقاومت است. حفظ هویت ملی از اهداف مهم مقاومت است. لذا ما باید روی این قضیه تمرکز کنیم و این مسئله را به مخاطبان خودمان ابلاغ کنیم که مرز مقاومت در اندیشه شیعی کدام است و چه ویژگیهایی دارد.
وی یادآور شد: مقاومت داعشی وقتی در عراق به پیروزی دست مییابد، نه تنها بر جمیعت ایزدی ترحم نمیکند، بلکه زن و بچه آنها را به اسارت میگیرد. اما مقاومتی که ما از آن سخن میگوییم، شخصی نظیر قاسم سلیمانی تربیت میکند که جان خودش را برای نجات آنها در معرض خطر قرار میدهد. این دو نوع تفکر درباره مقاومت است که به نظر من رسانه باید این دو نوع مقاومت را برای مخاطب تبیین کند. بنابراین اهداف مقاومت باید تبیین بشود.
وی در پایان اظهار کرد: یکی دیگر از موضوعاتی که باید به آن توجه کرد، مسئله آداب مقاومت از منظر قرآن کریم است. خیلی مهم است که بدانیم مسئله مقاومت در تفکر علوی و شیعی که برگرفته از قرآن کریم است، برخوردار از آدابی است. یکی از آداب این است که باید فیسبیلالله باشد، دوم اینکه در مقاومت اسلامی یکی از شرایط و آداب، رعایت حرمت انسانها است. قائل بودن به حق حیات برای انسانها و توجه به حق حیوانات از ویژگیها و آداب این مقاومت است. بسیار مهم است که رسانهها بتوانند این آداب مقاومت را تبیین کنند.